|
Jak przełamać pierwsze lody podczas warsztatów, jak zapamiętać
bez trudu imiona wszystkich uczestników i co zrobić, żeby w krótkim
czasie dowiedzieć się czegoś o sobie nawzajem? Znajdziesz tu ważne
wskazówki i przede wszystkim - przykłady konkretnych ćwiczeń.
AKCJA INTEGRACJA
warsztat dla uczestników warsztatów "Seniorzy w akcji"
Czym dla jest integracja? → umiejętnością bycia razem
Jeśli chcesz, wpisz tutaj swoje własne propozycje:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Czemu może służyć integracja?
→ dobrej komunikacji,
→ budowaniu zaufania i poczucia bezpieczeństwa,
→ poznawaniu i kumulowaniu potencjału grupy,
→ poznawaniu oczekiwań grupy,
→ otwieraniu osób na gotowość do działania,
→ uruchomieniu procesu grupowego,
→ przygotowaniem do dobrej i efektywnej współpracy,
→ informacji o energii i emocjach panujących w grupie.
→ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
→ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
→ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Integracja to nie pojedyncze zdarzenie. To cały proces bycia razem i współpracy, który zaczyna się od pierwszego spotkania. Żadne ćwiczenie nie zastąpi długiego procesu integracji, o którym należy pamiętać i który warto wspierać w toku całego działania.
 |
| Siedząc w kręgu widzimy
wszystkich uczestników - dzięki temu łatwiej nawiązać ze sobą kontakt. |
Prowadzenie ćwiczenia integracyjnego - o czym warto pamiętać?
1. Zadaj sobie pytanie o cel: czemu ma służyć to ćwiczenie? Jaki efekt chcesz osiągnąć? Czego chcesz się dowiedzieć? Co chcesz dać grupie?
2. Wybierz ćwiczenie: zastanów się nad charakterem grupy - czy są to osoby, które już się znają? Na jakim etapie integracji jest ta grupa? Czy osoby, które biorą udział w działaniu, będą w nim z własnego wyboru? W jakim wieku są członkowie grupy? Jakiej spodziewasz się energii w grupie?
3. Zaplanuj działanie: spisz na kartce potrzebne materiały, przygotuj salę, przemyśl dokładnie kolejne kroki ćwiczenia (możesz przygotować sobie je na kartce), sprawdź trzy razy czy wszystko masz, przećwicz sobie powitanie, policz, ile potrzebujesz czasu, zastanów się jak w zrozumiały i prosty sposób przekazać instrukcję do ćwiczenia, zastanów się jak zamkniesz i podsumujesz ćwiczenie oraz co będzie dalej.
4. Przemyśl początek: bez względu na charakter ćwiczenia - pamiętaj o początkowym ustawieniu krzeseł w koło. Niech w kole nie będzie pustych miejsc. Sam/sama także usiądź w kole. Zacznij od siebie: przedstaw się, powitaj uczestników, opowiedz o celu spotkania i zainicjuj ćwiczenie.
5. Nie spiesz się: zaplanowałeś/zaplanowałaś czas na ćwiczenie - nie przyspieszaj go, ale jednocześnie spróbuj zapanować nad przebiegającym procesem. Twoje opanowanie i otwartość, ale także konsekwencja, mogą dać grupie poczucie bezpieczeństwa.
6. Uśmiechaj się! :)
7. Uważnie obserwuj, wnikliwie słuchaj: ćwiczenie integracyjne to pierwszy krok nie tylko, do współpracy z grupą, ale do poznania poszczególnych osób, które ją tworzą. Postaraj się o skupienie - w miarę możliwości zapamiętuj imiona, informacje, reakcje.
8. Pozwól wybrzmieć wypowiedziom: wejdź w rolę moderatora dyskusji, sam/sama spróbuj maksymalnie oddać głos uczestnikom.
9. Bądź przewodnikiem/przewodniczką: wyraźnie zaznaczaj początek i koniec poszczególnych kroków ćwiczenia. Po każdej wypowiedzianej instrukcji, zapytaj uczestników, czy mają jakieś pytania.
10. Bądź otwarty/otwarta: przebieg ćwiczenia integracyjnego w znakomitej mierze zależy od samych uczestników. Bądź moderatorem/moderatorką, ale nie kierownikiem/kierowniczką. Przygotuj się na to, że ćwiczenie może podążyć w innym kierunku niż się spodziewałeś/spodziewałaś.
11. Zapytaj o wrażenia i samopoczucie: ostatnim etapem niemal każdego ćwiczenia może być chwila wspólnej refleksji. Poproś uczestników, aby podzielili się swoimi spostrzeżeniami, zapytaj jak się czują "po". Zadbaj o to, aby mieć wystarczająco dużo czasu, aby każdy mógł się wypowiedzieć. Dobrze jednak, gdy w grupie panuje zasada dobrowolności - każdy wypowiada się jeśli ma ochotę i mówi o sobie tylko tyle, ile sam/sama chce.
12. Pamiętaj o zakończeniu: pamiętaj o wyraźnym podsumowaniu i zamknięciu ćwiczenia. Jeśli towarzyszyła mu rozmowa, spróbuj ją podsumować. Nazwij to, co wydarzyło się w grupie. Podziel swoimi wrażeniami, emocjami. Wyjaśnij czemu ćwiczenie miało służyć. Podziękuj grupie za udział w ćwiczeniu.
13. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
14. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
15. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
 |
| Dobrym sposobem na zapamiętanie imion
może być ćwiczenie z użyciem długiego sznurka przekazywanego do rąk
kolejnych uczestników. |
Propozycje ćwiczeń
Poznawanie imion:
Zapamiętywanka: siedzimy w kole. Prowadzący/prowadząca zaczyna: mówi swoje imię i podaje piłeczkę osobie siedzącej po prawej stronie. Osoba ta powtarza imię pierwszej i mówi swoje - po czym podaje piłeczkę kolejnej osobie siedzącej po prawej stronie. Trzecia powtarza imię pierwszej i drugiej i mówi swoje - i tak aż do końca.
Taśma malarska: to bardzo proste i bardzo przydatne narzędzie - nie tylko w czasie malowania ścian. Na taśmie każdy z uczestników może zapisać swoje imię, nakleić je na siebie i podać taśmę dalej. Ważne, aby taśma była szeroka, a imiona zapisane dużymi, drukowanymi literami.
Budowanie sieci: pierwsza osoba trzyma koniec motka. Mówi swoje imię (plus coś o sobie: np. swój wiek, swoje oczekiwania wobec spotkania, swoje ulubione miejsce - w zależności od propozycji prowadzącego/prowadzącej), a następnie - nie puszczając końca motka - rzuca go (lub turla) w kierunku wybranej osoby. Na tej zasadzie motek krąży między wszystkimi uczestnikami, aż powstanie wspólna sieć. Uwaga! Zakończenie budowania sieci wymaga komentarza.
Wariant: przed rzuceniem sznurka zadaje się pytanie, na które samemu odpowiedziałoby się twierdząco (np. "Kto ma psa?") - motek rzuca się do osoby, która pierwsza podniosła rękę.
Portret polaroidowy: pierwsza osoba opowiada o sobie (np. imię, wiek, motywacje, o tym, co lubi robić). Na koniec wypowiedzi "strzela" sobie zdjęcie z ręki za pomocą aparatu Polaroid lub Instax. Podaje aparat dalej. Gotowe zdjęcie podpisuje swoim imieniem i przypina do tablicy korkowej/przykleja do brystolu leżącego na środku.
Wariant: ćwiczenie można wykonać także z użyciem prostego aparatu cyfrowego. Po zakończeniu "rundki" prowadzący może wyświetlić zdjęcia na projektorze lub je wydrukować.
Poznawanie się:
Kończenie zdań: każdy uczestnik kończy trzy zdania "Gdybym miał/a milion złotych to...", "Dobrze czuję się gdy....", "Złości mnie....". Ilość wariantów jest nieskończona i zależy od dobru zestawu pytań.
(Nie)przypadkowe przedmioty: na środku okręgu leżą na podłodzie najróżniejsze przedmioty codziennego użytku. Każdy uczestnik wybiera sobie jeden i przedstawia się wychodząc od wybranego przedmiotu.
Autoportret: każdy uczestnik, w dowolnym miejscu Sali, wykleja na podłodze kwadrat z papierowej taśmy (mniej więcej 40x40 centymetrów). Z przedmiotów, które ma przy sobie, układa swój autoportret. Gdy wszystkie prace będą gotowe, wspólnie ruszamy na zwiedzanie przygotowanej wystawy - każda osoba opowiada reszcie uczestników o swojej pracy.
Wywiady: prowadzący/prowadząca zapisuje na flipczarcie pytania (np. skąd jesteś? Co lubisz? Jak spędzasz wolny czas? W czym jesteś dobry/dobra?). Uczestnicy dzielą się na pary i przeprowadzają wzajemne wywiady. W trakcie prezentacji osoba, która słuchała przedstawia swoimi słowami osobę, która opowiadała.
Portret fotograficzny: uczestnicy dzielą się na pary. Każda para dostaje aparat fotograficzny. Zadaniem jest rozmowa w parach o tym, co pozytywnego widzą w danej osobie inni. Jedna z osób opowiada, druga dopytuje. Efektem rozmowy jest zrobienie zdjęcia-interpretacji przedstawiającego drugą osobę. Zdjęcia prezentowane są później za pomocą projektora, a osoby opowiadają o sobie nawzajem.
Wizytówki: połączeniem wywiadu i fotograficznego portretu jest wizytówka. Uczestnicy dzielą się na pary - dostają brystole, czarne pisaki oraz aparat typu Polaroid bądź Instax. Przygotowują o sobie nawzajem wizytówki zgodnie z kluczem zaproponowanym przez prowadzącego/prowadzącą. Po wzajemnym przedstawieniu się na forum grupy, wizytówki naklejamy koło siebie na ścianie - stworzą w ten sposób portret grupy. Pod koniec zajęć każdy zabiera swoją wizytówką.
Szukanie podobieństw:
Wspólne/wyjątkowe: uczestnicy stoją w kole. Pierwsza osoba zadaje pytanie, na które sama odpowiedziałaby twierdząco, a które dotyczy czegoś, co według niej jest w niej wyjątkowe (np. "Kto lubi kanapki z szynką i owocami?"). Osoby, które odpowiadają twierdząco, wychodzą na chwilę na środek. Punkt otrzymuje się wtedy, gdy nie ma nikogo kto podziela dane "dziwactwo". Podsumowaniem ćwiczenia jest wydobycie potencjału tkwiącego w tym, że wiele nas jako grupę łączy, ale też że każdy z nas jest wyjątkowy.
Tajemnica torebki, tajemnica kieszeni: każdy uczestnik wybiera sobie miejsce na podłodze. Wykłada wszystkie rzeczy, które ma w swojej torebce (lub przy sobie - np. w kieszeniach, plecaku, płaszczu). Ułożenie przedmiotów może być dowolne. Gdy prace są gotowe, uczestnicy krążą między nimi, oglądają i wybierają tę instalację, w której znajdują coś podobnego lub sobie bliskiego. Każdy opowiada o tym dlaczego wybrał właśnie to miejsce, a autor może się odnieść do tej wypowiedzi.
Pierwsze wrażenie:
Kartka na plecach: każdy uczestnik ma na plecach naklejoną kartkę. Uczestnicy krążą wśród siebie i piszą sobie nawzajem na plecach pierwsze wrażenia (uwaga! POZYTYWNE) jakie odebrali o osobie, której piszą.
Wariant: jest to dobre ćwiczenia na pożegnanie i podziękowanie sobie wzajemnie. W tym wariancie uczestniczy krążą po Sali z kartkami przyklejonymi do pleców, a inni zapisują na nich słowa uznania, podziękowania itd. Potem każdy zdejmuje swoją kartkę i dzieli się wrażeniami na forum grupy.
Uruchomienie ciała:
Węzeł gordyjski: wszyscy uczestnicy rozchodzą się po Sali i zamykają oczy. Na odpowiedni znak wyciągają przed siebie ręce i idą w dowolnym kierunku. Chwytają przypadkowo napotkane dłonie. Gdy wszyscy są złapani, otwieramy oczy. Zadanie polega na wspólnym rozwiązaniu powstałego węzła, ale bez rozłączania rąk.
Dziwne kryterium: zadanie polega na tym, aby cała grupa ustawiła się w szeregu zgodnie z jakimś nietypowym kryterium: nie wzrostu, a np. kryterium wielkości dłoni (albo stóp) - od osoby, która ma największe, do osoby, która ma najmniejsze.
Żywy pomnik: grupa wybiera tytuł pomnika (np. "wakacje", albo "radość", albo "wspólne działanie"). Na scenę wchodzi pierwsza "żywa rzeźba", która wykonuje powtarzalny ruch. Druga osoba do niej dołącza, ale w taki sposób, aby wejść w interakcję lub uwzględnić ruch poprzedniej osoby. Na koniec powstaje żywy pomnik współtworzony przez wszystkich uczestników.
Twoje pomysły na ćwiczenia:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Agnieszka Pajączkowska |
