Jak przygotować grę miejską? Sześć prostych kroków

tekst: Karolina Pluta, Towarzystwo Inicjatyw Twórczych "ę", 2010

Wyobraź sobie, że Twoja miejscowość staje się planszą gry. Gra ma swój scenariusz i zasady. Na ulicach, skwerach, przystankach, boisku szkolnym, lokalnym bazarku i w wielu innych miejscach czekają na graczy niespodzianki i zadania do wykonania. Jaka to będzie gra i z czym zmierzą się gracze zależy wyłącznie od Twojej pomysłowości.

Krok 1 Po co?

Jest wiele powodów dla których, warto zorganizować grę miejską.

  • Po pierwsze, żeby się dobrze bawić – gry miejskie pozwalają łączyć różne aktywności, które sprawiają nam przyjemność od sprawnościowych przez artystyczne do multimedialnych.
  • Po drugie, żeby lepiej poznać swoje miasto, jego historię i różne zakamarki.
  • Po trzecie,  żeby zintegrować mieszkańców, którzy na co dzień żyją obok siebie i niewiele o sobie wiedzą.

 

Kasia Sawko z warszawskiej organizacji InfoPraga, która zajmuje się zjednywaniem sympatii ludzi dla miasta:

"Gry miejskie pozwalają na przemycenie dowolnej dawki wiedzy podczas znakomitej zabawy. Pozwalają poznać miasto od podszewki, zwrócić uwagę na jego ukryte walory i subtelności, a nie tylko na popularne, turystyczne atrakcje. Zachęcają do wejścia w relację z mieszkańcami, wyzwalają też przy okazji ducha rywalizacji w przyjaznym wydaniu. Zadania  wyzwalają w graczach kreatywność, uczą przełamywać stereotypy i wywołują rumieńce na policzkach"

 

Krok 2 Temat, czyli skąd wziąć inspirację?

Powodzenie gry miejskiej w dużej mierze zależy od tego, czego będzie ona dotyczyła.
Tak naprawdę nie ma ograniczeń w tworzeniu scenariusza gry, najważniejsze by był on spójny.  Po prostu nie mieszaj zbyt wielu tematów w trakcie jednej gry. Lepiej zorganizować dwie gry niż jedną łączącą zbyt wiele wątków.

Pomyśl przez chwilę o swoim mieścicie.

  • Czy w wydarzyło się w nim coś ciekawego, niespotykanego? Może warto to wydarzenie przypomnieć podczas  gry.
  • Może są jakieś legendy lub opowieści związane z miejscowością? Zastanówe się jak je wykorzystać?
  • Może mieszkał tu jakiś znany artysta, naukowiec albo podróżnik? Jego życiorys i osiągnięcia mogą stać się podstawą scenariusza.
  • Może ktoś napisał o Twoim mieście opowiadanie, wiersz, albo nakręcił tu film? Gra może podążać śladami bohaterów tych dzieł.
  • Rozejrzyj się dookoła może znajdziesz jakieś interesujące budynki. Czy znasz ich historię? Może podczas gry zaproponujesz graczom, by spróbowali razem z Tobą odtworzyć historię ratusza, zamku, szkoły, synagogi, nieczynnego dworca. Postaraj się dotrzeć do osób, które mogą znać te miejsca i ich historię.

 

Krok 3 Zespół, czyli kto Ci pomoże?

Oczywiście możesz przygotować i przeprowadzić grę miejską, samodzielnie, ale to może być, bardzo trudne i niewdzięczne zadanie.
Dlatego od razu najlepiej zebrać zespół, który wspólne będzie pracował nad  grą.
Do pracy nad grą zaproś osoby, które znasz z wcześniejszych akcji, z którymi dobrze się rozumiesz i wiesz, że możesz na nich polegać.
Postaraj się też dotrzeć do nowych osób, które mogą być zainteresowane tematem. Nowa osoba w zespole to nowe pomysły i spostrzeżenia!
Ile osób zaprosisz do współpracy zależy od Ciebie.
Na etapie planowania i wymyślania scenariusza – tzw. burzy mózgów wiadomo: im więcej myślących głów, tym lepiej. Ważne jest byście  znali temat, na który chcecie zrobić grę.
Później pamiętaj, żeby dobrze podzielić zadania, żeby uniknąć chaosu. Najlepiej kiedy jedna osoba jest koordynatorem przedsięwzięcia.

 

Krok 4 Czas, czyli ile to ma trwać?

Jeśli już wiesz masz scenariusz gry i zaplanowałeś trasę, po której będą poruszały się zespoły, zastanów się ile czasu potrzeba na wykonanie wszystkich zadań.
Nie strzelaj, sprawdź to!
Umów się ze znajomymi i zróbcie symulację gry. Przejdźcie całą trasę, spróbujcie wykonać zadania, które zaproponujesz uczestnikom.
Sprawdź ile czasu to zajmuje.
Najlepiej jeśli gra trwa około 1,5 h, jeśli jest krótsza uczestnicy nie będą mieli czasu się nią nacieszyć, jeśli zaplanujesz dłuższą formę, niektórzy mogą poczuć się zmęczeni.

 

Przemek Sendzielski, animator działań społecznych, pracuje w Centrum Edukacji Obywatelskiej, stworzył kilka gier miejskich/terenowych:

"Pamiętajmy że różne zespoły będą wykonywały zadania w różnym tempie. Jeśli zależy Ci by nie spotykały się na punktach ułóż odpowiednią trasę i pamiętajmy by dostosować poziom jej trudności do możliwości uczestników"

 

Krok 5 Narzędzia, czyli co się będzie działo i jak to ma wyglądać?

 

Przemek Sendzielski

"Przygotowując scenariusz gry terenowej/miejskiej skonstruujmy go tak, by wszyscy uczestnicy czuli się w niej wygranymi. Stawiajmy na współpracę zamiast na rywalizację.
Pół sukcesu gry polega na jej interaktywności. Pisząc scenariusz zadbajmy, by uczestnicy przy okazji wykonywania zadań weszli w interakcję z ciekawymi ludźmi, mieszkańcami. Czasem mogą być to spotkania zaaranżowane przez organizatorów, czasem spotkania spontaniczne z przypadkowo spotkanymi ludźmi.
Zadbajmy o różnorodność zadań. Nie tylko pod względem merytorycznym, ale również pod względem gatunkowym. Mieszajmy zadania sprawnościowe z artystycznymi,  wiedzowymi, szybkościowymi, zespołowe z indywidualnymi."

 

Agent:  osoba, która czeka  na graczy w określonym punkcie miasta, do którego oni muszą przezuje im zadanie do wykonania. Czasem samo odnalezienie agenta może być  ciekawym zadaniem. Agent może mieć charakterystyczny strój np. kowbojski kapelusz, może też trzymać jakiś rekwizyt np.  lornetkę, albo bukiet kwiatów i po tym zespól ma go rozpoznać. Agentem może być zaprzyjaźniony sprzedawca, właścicielka kawiarni lub księgarni.  W trakcie przygotowań do gry sprawdź, kto pracuje w wybranych przez Ciebie miejscach i zaproś go do współtworzenia gry. Większość osób tylko czeka na takie niecodzienne propozycje.

Finał: Dobrze jeśli na zakończenie gry na graczy czeka niespodzianka.
Spotkanie z jakimś szczególnym gościem. Wszystkie zespoły mogą spotkać się w jednym miejscu, żeby wspólnie wykonać jakieś zadanie – np. ułożyć puzzle, których poszczególne elementy dostawali na kolejnych punktach.

Gracze: To osoby, dla których Twoja gra będzie przeznaczona. Na początku planowania gry zastanów się, kto to będzie. Przecież inne zadania przygotujesz dla dwunastolatków, a inne dla uczniów liceum, a może będzie to gra dla całych rodzin i wiek uczestników nie będzie miał znaczenia, wtedy warto pomyśleć o różnym poziomie trudności kolejnych zadań.

Karta gry: Możesz jej potrzebować, żeby gracze zapisywali rozwiązania zadań, które dla nich przygotujesz. Na karcie zespoły mogą zbierać pieczątki lub podpisy agentów, na znak, że do nich dotarli. Przygotuj kartę tak, by gracze mogli wpisać na niej swoje imiona. Jeśli przewidujesz nagrody dla graczy,  na koniec gry zbierz od nich kary – możesz zrobić losowanie kart i rozdać nagrody szczęśliwcom.

Mapa: Gra miejska często zakłada pracę z mapą. Przygotuj mapę z znaczonym obszarem, po którym będą poruszali się gracze. Na mapie możesz zaznaczyć jakiś punkt, do którego mogą dotrzeć zespoły, w ten sposób mapa stanie się rodzajem wskazówki.

Martwy punkt: To miejsce, gdzie gracze muszą dotrzeć by wykonać zadanie lub zdobyć wskazówkę, pozbawione opieki agenta. Jeśli w Twojej miejscowości jest jakiś pomnik lub tablica poświęcona osobie,  wydarzeniu. Wykorzystaj to! Zaplanuj scenariusz tak, by gracze dotarli do tego miejsca i  dowiedzieli się czegoś  z dostępnych tam informacji. Jeśli zespół, z którym przygotowujesz grę nie jest zbyt liczny i masz problem ze znalezieniem wystarczającej liczby agentów, wtedy możesz zaplanować więcej martwych punktów.

Nagrody: Pomyśl, jak możesz nagrodzić graczy. Z pewnością większość osób weźmie udział w grze  po to, by miło i twórczo spędzić czas, a nie by coś wygrać. Jednak zawsze dobrze mieć w zapasie jakąś niespodziankę! Możesz przygotować jakiś gadżety, świeże owoce albo słodycze, które rozdasz wszystkim. Postaraj się pogratulować każdemu ukończenia gry i podziękuj za zaangażowanie!

Trasa:  Przygotowane zadania ułóż w logiczną trasę. Możesz przygotować jedną trasę, którą będą musiały pokonać wszystkie zespoły. Dobrym wyjściem jest przygotowanie kilku podobnych tras (sprawdza się to szczególne wtedy gdy dokładnie wiesz kto będzie uczestniczył w Twojej grze, i ile to będzie osób) Każdy zespół podąża wtedy trasą specjalnie dla niego przygotowaną. Możesz narzucić graczom kolejność wykonywania zadań, możesz też zaproponować im dowolność.

Zadanie: Gra składa się z określonych zadań do wykonania. Charakter zadań może być różny. Zadanie może polegać na odgadnięciu jakiejś zagadki, dotarciu do jakiegoś miejsca zaznaczonego na mapie, napisaniu zabawnej historii, zrobienia lalki z dostarczonych materiałów, przeprowadzeni sondy ulicznej na zadany temat i wielu innych. Za wykonane zadani zespół może dostać punkt lub wskazówkę co robić dalej.

Zasady: Stwórz zasady, które będą obowiązywały w Twojej grze. Zastanów się co powinni wiedzieć gracze zanim przystąpią do gry.  Możesz ustalić ile czasu jest na wykonanie wszystkich zadań, napisz czy wszystkie zadania zespół wykonuje wspólnie czy może w trakcie gry się rozdzielić. Spisanie zasada pozwoli uniknąć nieporozumień.

Zespół: Najfajniej jest gdy w grę mogą zagrać gracze podzieleni na kilkuosobowe zespoły.

 

Przemek Sendzielski

"Zadbaj o odpowiednią wielkość zespołów. Zespół z jednej strony tworzy okazję do dobrego poznania się  zintegrowania jego członków. Gdy jest zbyt duży, zadania wykonują tylko najaktywniejsi, a reszta zostaje autsajderami. Mierz w zespoły między 2 a 5 osób"

 

Krok 6 Jak zrobili to inni?

Nie bój się wykorzystywać pomysłów innych. Poszukaj w Internecie stron poświęconych grom miejskim i terenowym. Obejrzyj zdjęcia. Przeczytaj relacje i komentarze. Zainspiruj się!
Może w Twojej miejscowości ktoś już próbował zrobić grę, postaraj się dotrzeć do tej osoby, zapytaj co się udało, a co stanowiło problem.

Poniżej kilka przydatnych linków:

Śladami Pana Mosze, czyli dzieciaki z ul. Brzeskiej w Warszawy poznają wielokulturową historię swojej okolicy:
http://mierzwysoko.org.pl/static_html/scu_meet18.html

Historia może być wyjątkowo wciągająca – propozycje Muzeum Powstania Warszawskiego

http://www.1944.pl/index.php?a=site_text&id=2014&se_id=12998

http://www.1944.pl/index.php?a=site_text&id=2014&se_id=12926
http://www.warszawa44.pl/index.htm

Japiszon czyli pomysł na Wisłę
http://wiadomosci.ngo.pl/wiadomosci/472252.html
http://www.mmwarszawa.pl/5367/2009/8/14/wisla-na-linii-czyli-wirtualna-gra-w-warszawie

Poszukiwacze przygód w Poznaniu
http://gramiejska.pl/

 

Wszystkie powyższe wskazówki możesz wykorzystać do przygotowania gry w swojej miejscowości niezależnie czy jest to miasto czy wieś. Zasady są takie same.

Powodzenia!

Kontakt:
Karolina Pluta
karolina.pluta@e.org.pl

Materiał wytworzony w ramach projektu zrealizowanego w programie Akademia Orange.